Feitelijk beleidsbepaler aansprakelijk, ook náást het bestuur?!

Hoge Raad: feitelijk beleidsbepaler hoeft het bestuur niet opzij te schuiven om aansprakelijk te kunnen zijn

Eerder schreef ik naar aanleiding van de conclusie van de Advocaat-Generaal al een blog over de invulling van het begrip “feitelijk beleidsbepaler” en wanneer deze aansprakelijk gesteld kan worden. Inmiddels heeft de Hoge Raad arrest gewezen en de vraag beantwoord of om iemand als feitelijk beleidsbepaler te kunnen aanmerken het vereist is om het formele bestuur terzijde te stellen.

Aansprakelijkheid formele bestuur bij faillissement

Bij een faillissement kan de curator het formele bestuur aansprakelijk stellen voor de schulden die zijn ontstaan binnen de onderneming. Dit kan op grond van artikel 2:248 BW. Vereist is dat het bestuur haar bestuurstaak kennelijk onbehoorlijk heeft uitgevoerd én dat dit onbehoorlijk bestuur een belangrijke oorzaak van het faillissement is.

Aansprakelijkheid feitelijk beleidsbepaler

Ditzelfde artikel bepaalt in lid 7 dat ook iemand die het beleid van de vennootschap heeft bepaald of mede heeft bepaald “als ware hij bestuurder” aansprakelijk kan zijn op grond van artikel 2:248 BW. Dat is de zogenaamde feitelijk beleidsbepaler. De vraag die aan de Hoge Raad was voorgelegd, ziet op de invulling van dat begrip feitelijk beleidsbepaler. In cassatie was gesteld dat voor het aanmerken van iemand als feitelijk beleidsbepaler het vereist is dat het formele bestuur terzijde is gesteld.

Uitleg door de Hoge Raad

Zoals verwacht, oordeelt de Hoge Raad dat niet vereist is dat de feitelijke beleidsbepaler moet hebben bestuurd in plaats van en met uitsluiting van het formele bestuur. Met de zin uit lid 7 “beleidsbepaler als ware hij bestuurder” is volgens de Hoge Raad bedoeld dat de feitelijk beleidsbepaler zich ten minste een deel van de bestuursbevoegdheid moet hebben toegeëigend en op die manier het beleid heeft bepaald of mede heeft bepaald alsof hij bestuurder was. Van een zodanige beleidsbepaling kan ook sprake zijn in de situatie dat naast de feitelijke beleidsbepaler ook één of meer formele bestuurders hun taken als bestuurder bleven uitoefenen. Het is dus niet vereist dat het formele bestuur helemaal opzij wordt geschoven.

Voor advies of vragen over bestuurdersaansprakelijkheid en/of (mede) beleidsbepaler-zijn kunt u contact opnemen met Benne van Leeuwen en/of Jannine de Bonte.